προέλαση των τζιχαντιστών στη Συρία, τη γενικότερη αποσταθεροποίηση της Μέσης Ανατολής, τη συνεπακόλουθη έξαρση της προσφυγικής κρίσης που όμοιά της δεν έχει αντικρίσει η Ευρώπη από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως επίσης το κύμα τρομοκρατικών επιθέσεων τόσο σε χώρες της ΕΕ όσο και αλλού ανά την υφήλιο.
Δυστυχώς, τα κακά νέα συνεχίζονται. Παρά τις ευχές για ευημερία, σταθερότητα και ειρήνη, το 2016 αναμένεται να εξίσου – αν όχι περισσότερο- ταραχώδες έτος για τις κυβερνήσεις του πλανήτη. Τα προβλήματα ξεπηδούν γρηγορότερα από τις λύσεις και μία σειρά από προκλήσεις αναμένεται να μας απασχολήσουν αυτή τη χρονιά.
Η Μέση Ανατολή σε κατάρρευση, οι τζιχαντιστές συνεχίζουν απτόητοι
Παρότι μέσα στο 2015 στον χορό των βομβαρδισμών κατά των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία μπήκε και η Ρωσία – ακολουθώντας έτσι τη Δύση- η λύση στον εμφύλιο και συνεπακόλουθα η εξόντωση των τζιχαντιστών δεν φαίνεται να είναι κοντά. Παρότι το ΙΚ έχει αποδυναμωθεί αρκετά από τις επιδρομές και έχει χάσει σημαντικό μέρος των πόρων του, ακόμα έχει στην κατοχή του τεράστιας έκτασης εδάφη τόσο στη Συρία όσο και στο Ιράκ.
Οι μεγάλοι διεθνής παίχτες (Ρωσία και Δύση) και οι εκπρόσωποί τους στην περιοχή (Άσαντ και αντάρτες) εξακολουθούν να μην έχουν μία κοινή γραμμή απέναντι στον κοινό εχθρό, με αποτέλεσμα η έλλειψη συντονισμού να στους τζιχαντιστές χώρο να ανασάνουν. Βασική διαφωνία είναι η πολιτική μετάβαση στη Συρία και ειδικότερα ο ρόλος του Μπασάρ αλ Άσαντ στην επόμενη ημέρα. Με αυτά ακριβώς τα ζητήματα καταπιάνονται οι ειρηνευτικές συνομιλίες που διεξάγονται στη Γενεύη, οι οποίες ωστόσο προχωρούν με ρυθμό χελώνας.
Μόνο που η υπερβολική προσοχή στη Συρία ενδεχομένως να δημιουργήσει νέες εκπλήξεις στους Δυτικούς: Η Λιβύη είναι ο επόμενος αδύναμος κρίκος και οι τζιχαντιστές ήδη άρχισαν να δημιουργούν προπύργια σε μία χώρα που μετά την πτώση του Μουαμάρ Καντάφι δεν υπάρχουν κρατικοί θεσμοί και κυριαρχεί το χάος και η αστάθεια. Όπως παρατηρεί ο αναλυτής Κερτ Λεμπέφ, μιλώντας στο περιοδικό Newsweek, η κατάσταση στη Λιβύη είναι ιδανική για την επέκταση των τζιχαντιστών εκεί: Δεν υπάρχει στρατός να τους πολεμήσει, ενώ οι πλούσιες πετρελαιοπηγές θα μπορούσαν να είναι μία πηγή τεράστιων εσόδων για το ΙΚ και εστία μεγάλων προβλημάτων για τους Ευρωπαίους που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από λυβικό πετρέλαιο. Βεβαίως μία επέκταση σε αυτή τη χώρα δυνητικά θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει και γειτονικά κράτη όπως η Τυνησία και η Αίγυπτος…
Ας μην ξεχνάμε πως και άλλα τζιχαντιστιστικά κινήματα, όπως οι αντάρτες Σεμπάαμπ στη Σομαλία ή η Μπόκο Χαράμ στην Νιγηρία, όχι μόνο δεν περιόρισαν την παρουσία τους και τη δράση τους μέσα στο 2015, αλλά εδραίωσαν την εξουσία τους σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Το προσφυγικό ακόμα τρομάζει την Ευρώπη
Ένα παράπλευρο πρόβλημα που δημιούργησε η επέκταση των τζιχαντιστών είναι το προσφυγικό, το οποίο τους τελευταίους μήνες έπιασε εντελώς απροετοίμαστη την Ευρώπη. Και όσο ο εμφύλιος στη Συρία μαίνεται ανεξέλεγκτος και το χάος στη Λιβύη διαιωνίζεται, τόσο μεγαλύτερες θα είναι οι ροές απελπισμένων προσφύγων που εγκαταλείπουν τις εστίες τους για να γλιτώσουν από τον πόλεμο σε αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος. Ειδικά για τις ροές που προέρχονται από τη Συρία, αυτές δεν αναμένεται να περιοριστούν πόσο μάλλον όταν η συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία μένει στα χαρτιά.
Παρότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσα στο 2016 αναμένεται να οριστικοποιήσει μία σειρά από μέτρα όπως η κοινή συνοριοφυλακή, η αναθεώρηση της Συνθήκης του Δουβλίνου και οι δικαιότερη κατανομή προσφύγων στις χώρες - μέλη, τα δύσκολα είναι μπροστά.
Όπως σχολιάζει ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας Καρλ Μπιλντ στο Project Syndicate, η μεγάλη πρόκληση για τη γηραιά Ήπειρο είναι η ενσωμάτωση αυτών των ανθρώπων στις τοπικές κοινωνίες, το κυριότερο όμως, αυτό να γίνει χωρίς να αυξηθεί η επιρροή των ξενοφοβικών και ρατσιστικών ρευμάτων και κομμάτων τα οποία γνωρίζουν μεγάλη άνθηση.
Έξαρση της τρομοκρατίας
Οι χώρες της Ευρώπης και της Αφρικής ένιωσαν τη δυναμική των τζιχαντιστών με ακόμη έναν τρόπο. Τα πεδία των μαχών μεταφέρθηκαν μέσα στις πόλεις, μέσω τρομοκρατικών επιθέσεων που σημειώθηκαν καθ όλη τη διάρκεια της χρονιάς: Από τα γραφεία του Charlie Hebdo στο Παρί τον Ιανουάριο, στην επίθεση στο θέατρο Μπατακλάν το Νοέμβριο και τις ομηρίες στο Μάλι, η ισλαμική τρομοκρατία προκαλεί τεράστια ανησυχία σε κυβερνήσεις και πολίτες.
Ειδικά στην Ευρώπη, το πρόβλημα είναι αρκετά μεγάλο. Πολλοί από τους δράστες προέρχονται από τις χώρες της ΕΕ, ενώ οι τρομοκράτες εκμεταλλεύονται την πολιτική ασύλου της Ένωσης και τις αδυναμίες της ζώνης Σένγκεν για να μπορέσουν να κινηθούν ανενόχλητοι.
Η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των κρατών – μελών έπαιξε σημαντικό ρόλο στις πρόσφατες επιθέσεις, ενώ ήδη έχουν ληφθεί μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση. Ήδη δημιουργήθηκε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αντιτρομοκρατίας το οποίο έχει στόχο την εντατικοποίηση των ερευνών για την αντιμετώπιση της τρομοκρατικής απειλής. Το εάν βέβαια θα υπάρξει αποτέλεσμα, θα φανεί στην πορεία.
Οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου προκαλούν αναταράξεις
Πέρα από τα ζητήματα της ασφάλειας ακόμη ένα θέμα που θα απασχολήσει τον πλανήτη το 2016 είναι και οι τιμές του πετρελαίου. Οι ειδικοί προβλέπουν ότι η τάση για μείωση των τιμών θα συνεχιστεί και φέτος. Μέσα σε έναν χρόνο οι τιμές του βαρελιού έπεσαν κατά 70% από 115 δολάρια στα 36, μία εξέλιξη που χτύπησε ιδιαίτερα τις χώρες – εξαγωγείς του «μαύρου» χρυσού.
Και με την αναμενόμενη επανεμφάνιση του Ιράν στην παγκόσμια αγορά – έπειτα από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα- οι τιμές του πετρελαίου θα κατρακυλήσουν ακόμη περισσότερο, κάποιοι μάλιστα εκτιμούν πως θα φτάσουν στα 20 δολάρια το βαρέλι. Και μαζί τους τα προβλήματα θα μεγαλώσουν…
Η Ρωσία – λόγω και των κυρώσεων της Δύσης για τη στάση της στην ανατολική Ουκρανία, βίωσε μία χρονιά βαθιάς ύφεσης, ενώ σημαντικά προβλήματα αντιμετωπίζει και η νούμερο ένα πετρελαιοπαραγωγός χώρα, η Σαουδική Αραβία, η οποία σημειωτέων επιμένει να μην μειώνει την παραγωγή.
Το έλλειμμα για το 2015 ανήλθε στα 87 δισεκατομμύρια δολάρια, ή στο 11% του ΑΕΠ γεγονός που αποτελεί διαχρονικό αρνητικό ρεκόρ για την οικονομία του βασιλείου. Ο προϋπολογισμός για φέτος προβλέπει μέτρα λιτότητας και αυξήσεις σε τιμές καυσίμων, νερού και ηλεκτρικής ενέργειας. Ενώ για πρώτη φορά η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε ιδιωτικοποιήσεις όπως η πετρελαϊκή εταιρεία Saudi Aramco.
Τα δύσκολα δεν πέρασαν για την ευρωζώνη
Το 2015 ήταν έτος αναταραχών και για την ευρωζώνη. Οι πολύμηνες διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ με τους δανειστές κατέληξαν σε ένα νέο μνημόνιο και στις εκλογές του Σεπτεμβρίου που έδωσαν στον Αλέξη Τσίπρα νέα, αδύναμη όμως εντολή. Τα δύσκολα είναι μπροστά όμως. Η πρώτη αξιολόγηση που περιλαμβάνει επώδυνα μέτρα όπως το ασφαλιστικό ενδεχομένως να προκαλέσει νέες προστριβές με τους δανειστές.
Πέραν αυτού, η Πορτογαλία έχει μία κυβέρνηση Σοσιαλιστών και Αριστεράς υπό τον Αντόνιο Κόστα η οποία έχει διαμηνύσει πως θα δώσει τέλος στη λιτότητα. Μένει βεβαίως να καθοριστεί η αντίδραση των Βρυξελλών και του Βερολίνου, ενώ αστάθεια επικρατεί και στην Ισπανία, όπου οι εκλογές έδωσαν την πρωτιά στον Μαριάνο Ραχόι χωρίς όμως αυτοδυναμία.
Οι νέες κάλπες στην ιβηρική χώρα δεν αποκλείονται, και μαζί τους μία νέα περίοδος αστάθειας για την ευρωζώνη...
newpost.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου