Λίγες μέρες πριν την έκθεσή της με τίτλο «Σύμβολα», το RoadStory.gr συναντά την νεαρή εικαστικό, Μαρία Φερεντίνου, ...σε μία κουβέντα εφ’ όλης της ύλης για την τέχνη, την κοινωνία, την αθανασία, τις κλίκες, την αναγνώριση του κοινού. Η περίπτωσή της είναι αξιοπρόσεκτη, δεδομένου ότι επιμένει… περιφερειακά. Ζει με την οικογένειά της (είναι παντρεμένη και μητέρα ενός παιδιού) στη Βόνιτσα Αιτωλοακαρνανίας, όπου δημιουργεί μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα. Έχοντας διανύσει σημαντικά χιλιόμετρα στο χώρο της ζωγραφικής, διατηρεί στα τριάντα της χρόνια κάτι από τον δημιουργικό ενθουσιασμό της νιότης και την κατασταλαγμένη εμπειρία της πρώτης ωριμότητας.Διηγήσου μας με λίγα λόγια τον δρόμο που σε οδήγησε σε αυτό που είσαι σήμερα.
Από μικρή ζωγράφιζα, αλλά δεν μου προσφέρθηκε η δυνατότητα σαν παιδί να παρακολουθήσω μαθήματα ζωγραφικής. Ως φοιτήτρια μηχανολογίας στην Κοζάνη παρακολούθησα βυζαντινή ζωγραφική στο εργαστήριο του Γ. Τσιτσικλή. Παρά το ότι περάτωσα τις σπουδές μου, θέλοντας να αξιοποιήσω το ταλέντο μου στην ζωγραφική, αποφάσισα να δώσω εξετάσεις στη Σχολή Καλών Τεχνών τόσο της Θεσσαλονίκης όσο και των Αθηνών. Τελικά μπήκα πρώτη στην Θεσσαλονίκη και έβδομη στην Αθήνα την οποία και επέλεξα σπουδάζοντας ζωγραφική δίπλα στον Ζαχαρία Αρβανίτη, Άγγελο Αντωνόπουλο, Δημήτρη Κούκο, Μάγδα Σιαμκούρη και βυζαντινή ζωγραφική με δάσκαλο τον Παύλο Σάμιο. Αποφοίτησα ως αριστούχος το 2007 ενώ παράλληλα με τις σπουδές μου στην Ελλάδα παρακολουθούσα και μαθήματα ζωγραφικής στο UniversitydoPorto της Πορτογαλίας. Από το 2006 μέχρι σήμερα έχω κάνει αρκετές ομαδικές και ατομικές εκθέσεις σε Ελλάδα και Πορτογαλία, καθώς επίσης έχω επιμεληθεί σκηνικά και εκθέσεις άλλων καλλιτεχνών.
Πλούσια δραστηριότητα, αν σκεφτεί κανείς το νεαρό της ηλικίας σου. Αν έπρεπε να συμπυκνώσεις σε λίγες μόνο λέξεις την καλλιτεχνική δημιουργία αυτών των χρόνων, ποιες λέξεις θα επέλεγες;
Εκφραστική, αφαιρετική, συμβολική ανέμελη, πειθαρχημένη και αντιθετική.
Από ποιο καλλιτεχνικό ρεύμα ή ποιον καλλιτέχνη έχεις επηρεαστεί σημαντικά;
Αγαπημένοι καλλιτέχνες είναι οι Jackson Pollock, Pablo Picasso, VictorVasarely, SalvadorDali, Wassily Kandinsky. Παρότι αυτός που θαυμάζω περισσότερο είναι ο Picasso, επιδιώκω το έργο μου να μην έχει επιρροές που να παραπέμπουν ευθέως σε κάποιον καλλιτέχνη ή να θυμίζει κάποιο συγκεκριμένο ρεύμα. Είμαστε σε μια περίοδο που δεχόμαστε ασυναίσθητα πολλές επιρροές στην καθημερινότητα μας, οπότε θα έλεγα πως πρέπει να τιμήσουμε και αυτό το άγνωστο ρεύμα καλλιτέχνη που δεν υπήρξε ποτέ, όμως πάντα υπάρχει εκεί για μας.
Από αυτό το «άγνωστο ρεύμα», συνεπώς, τι σ’ εμπνέει περισσότερο; Από πού αντλείς τα θέματά σου;Χρησιμοποιώ μεταλλικές γραφές που ταξιδεύουν στον χρόνο. Μοτίβα, σχέδια και χρώματα του παρελθόντος και της νεώτερης Ελλάδας συμπορεύονται άλλοτε προσεγγίζοντας το παρελθόν και άλλοτε προσεγγίζοντας το μέλλον. Μεταλλικά στοιχεία, γεωμετρικά σχήματα, χρώματα, μοτίβα και σύμβολα από την αρχαία Ελλάδα, το Βυζαντινό πολιτισμό, την Αραβική τέχνη, όπως αυτά διαμορφώνονται με την δική μου «αυθαίρετη» και αναχρονιστική κατανομή και θεώρηση του υλικού στην πρακτική μου απόδοση.
Πώς αισθάνεται ο καλλιτέχνης την ώρα της δημιουργίας; Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι όταν βλέπεις ολοκληρωμένο το δημιούργημά σου;
Όταν δημιουργείς είσαι μέσα στο ίδιο το έργο, χάνεσαι, απομονώνεσαι από τον περιβάλλοντα χώρο, είσαι στον δικό σου κόσμο και δεν θέλεις να φύγεις. Η δημιουργία είναι μια διαδρομή: πολλές φορές έχει στόχο το αποτέλεσμα και άλλοτε την έκφραση. Στο τέρμα δεν φτάνεις ποτέ, ξεκινάς και στην πορεία γεννιέται κάτι νέο, ένας δρόμος δελεαστικός απολαυστικός και άγνωστος που σε καλεί να τον διασχίσεις. Φτάνεις στο παρακλάδι, σκέφτεσαι να το διασχίσεις και ενώ είσαι πεζός σε μονοπάτι ξαφνικά βρίσκεσαι σε μια λεωφόρο!!! Ένα «νεογέννητο» έργο το απολαμβάνεις, ταξιδεύεις στο παρελθόν, φαντάζεσαι τον εαυτό σου τότε που έκανες τα πρώτα σου βήματα και απορείς με όσα έχεις κατακτήσει. Βέβαια τα συναισθήματα αυτά μπορεί να είναι και αντίστροφα αν το αποτέλεσμα δεν είναι το επιθυμητό.
Ο δημιουργός ξεχωρίζει από το έργο του; Θεωρείς ότι πρέπει να κρίνουμε ξεχωριστά αυτές τις δύο οντότητες;
Αυτή είναι περίπλοκη ερώτηση. Είναι σίγουρα συγκοινωνούντα δοχεία, αλλά κάθε δημιουργός είναι διαφορετικός. Δεν ξέρω αν πρέπει να κρίνονται ξεχωριστά, εξαρτάται από το χώρο και τον χρόνο. Όσοι άνθρωποι υπάρχουν, άλλους τόσους κόσμους συναντάμε. Έτσι εγώ υπάρχω διαφορετική στον κάθε κόσμο και οι πιθανότητες είναι μοιρασμένες. Φτάνοντας στο ζητούμενο της ερώτησης θα έλεγα πως ο καλλιτέχνης είναι αυτός που το έργο του μιλάει εκ μέρους των πολλών. Η φαντασία είναι η κοινή, ασυναίσθητη και προσπελάσιμη βιβλιοθήκη όλων. Άρα αυτά τα δύο – δημιουργός και έργο – είναι χωριστά για μένα. Εκτός και αν μιλάμε για έναν εγωτισμό.
Έχεις «αγαπημένα παιδιά» ή έστω κάποιους πίνακες που ξεχωρίζεις λίγο παραπάνω;
Αγαπημένα παιδιά ναι, αλλά οι αδυναμίες αλλάζουν κατά καιρούς, δεν είναι κάτι σταθερό. Βέβαια τα έργα σταθμοί ξεχωρίζουν. Αποτελούν τα σκαλοπάτια. Σε άλλους είναι γεγονότα, σε άλλους σκέψεις και σε άλλους ένα πράγμα που αφορμάται από μια σκέψη. Αυτό άλλωστε είναι η τέχνη: άψυχα αντικείμενα βεβαρημένα με την κληρονομιά της σκέψης μας.
Σε απασχολεί ο θάνατος; Θέλω να πω ότι, εκτός των άλλων, δημιουργείς και για ν’ αποκτήσεις το δικό σου μερίδιο αθανασίας; Ο θάνατος μόνο δέος μπορεί να μου προκαλέσει. Όχι φόβο, αλλά μπορεί να αποτελέσει το σημείο μηδέν, μια αφετηρία για ένα τέλος, ένα σκοπό με την αριστοτελική έννοια. Σκοπός μου όμως δεν είναι η αθανασία, αλλά ο άνθρωπος. Ο Ζωντανός. Θεωρώ βέβαια ότι ο καλλιτέχνης συνεχίζει να ζει μέσα από το έργο του, ακόμα και μετά το θάνατό του. Ο συγγραφέας μεταφέρει την σκέψη του μέσα από το κείμενο, ο συνθέτης μέσα από την μουσική του, ο ηθοποιός μέσα από την ερμηνεία του και ο ζωγράφος μέσα από την τέχνη του. Ακόμη, πιστεύω ότι και η αναγνωρισιμότητα είναι μια μορφή αθανασίας.
Πώς βλέπεις τη σχέση σου ως καλλιτέχνη με την υπόλοιπη κοινωνία; Αφήνεις τα πάθη της να εισχωρήσουν στο έργο σου;
Δεν έχω ξεκάθαρη εικόνα για το πώς με δέχεται η κοινωνία, προσπαθώ να μην της επιτρέπω να εισχωρεί στο έργο. Πολλές φορές το κοινωνικό περιβάλλον επιδρά αρνητικά πάνω μου και η δημιουργία είναι μια διέξοδος από αυτό τον αρνητισμό. Η δουλειά του καλλιτέχνη κρίνεται με το πρακτικό κομμάτι μπροστά στο κοινό, όμως αυτό που αξίζει την προσοχή μας είναι κυρίως οι εσωτερικές διεργασίες.
Και η περίφημη «κοινωνική ευθύνη» του καλλιτέχνη;
Όλοι έχουμε ευθύνη απέναντι στην κοινωνία και οι καλλιτέχνες έχουν ένα λόγο παραπάνω. Ο βαθμός που επηρεάζεται το κοινό όμως από τον καλλιτέχνη έχει να κάνει με το ύφος του έργου του και από την προβολή του. Κάθε καλλιτέχνης διαφέρει εξάλλου. Θεωρώ όμως ότι ακόμη και όταν δεν είναι στόχος η κοινωνική ευαισθητοποίηση, ακόμη και άθελα του ο δημιουργός επηρεάζει.
Τι περιμένεις από το θεατή που συναντά για πρώτη φορά το έργο σου; Σε τι βαθμό σε επηρεάζει το ενδεχόμενο της αποδοκιμασίας;
Ποτέ δεν ξέρω τι αντιδράσεις πρόκειται να συναντήσω μιας και ο κάθε θεατής είναι διαφορετικός. Εξάλλου η αντίδραση του παρατηρητή επηρεάζεται από τον τόπο και την χρονική στιγμή που το βλέπει. Ένα ενδεχόμενο αποδοκιμασίας θα με ενοχλούσε αρκετά. Με ευχαριστεί η αποδοχή του κόσμου, αλλά δεν είναι αυτοσκοπός.
Σε αυτό το παιχνίδι «αποδοχής-αποδοκιμασίας» το διαδίκτυο – και ιδίως τα socialmedia – αποτελεί σύμμαχο ή αντίπαλο;
Από τη μια μεριά είναι σύμμαχος, γιατί έχεις τη δυνατότητα να εκθέσεις σε όλους το έργο σου – σε κρίνουν και βλέπεις την αντίδρασή τους. Πλέον, μαθαίνεις άμεσα για τις τάσεις και καλλιτεχνικές απόψεις στην πράξη, και γίνεσαι μέτοχος τους. Μπορούν συχνά ωστόσο να εξελιχθούν σε αντίπαλο, γιατί παραγνωρίζεσαι και αυτή η υπερβολική προβολή κάνει κακό. Όποιος θέλει να πιει καθαρό νερό, παραδοσιακά, πιστεύω πρέπει να ψάξει για την πηγή. Οπότε είμαι θετική απέναντι στο διαδίκτυο για μία πρώτη νύξη προς το κοινό, αλλά δεν με συγκινεί ιδιαίτερα αυτή η εύκολη προβολή, επειδή καιγόμαστε εύκολα. Και ως γνωστόν τα εύκολα δεν είναι τα καλά.
Ζεις αρκετά χιλιόμετρα μακριά από την Αθήνα. Πόσο δύσκολο είναι για έναν άνθρωπο της ελληνικής περιφέρειας να μπορέσει να εδραιωθεί στο καλλιτεχνικό κατεστημένο;Η δυσκολία είναι δεδομένη σε όσους είναι στο κέντρο του κόσμου αυτού – ήτοι Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Η περιφέρεια έχει διπλή δυσκολία, αφού κανείς δεν αντιμετωπίζεται αντικειμενικά, καθώς το έργο του μειώνεται. Αλλά το ότι δεν είναι μπλεγμένος στο εκάστοτε «κατεστημένο» από μόνο του είναι ένα πλεονέκτημα. Έτσι κάποιος μπορεί να μιλήσει για θέματα όντας ανεπηρέαστος από λοιπές επιρροές, εμμένοντας στην ουσία του. Εν τέλει μιλάμε για παγκόσμιο χωριό. Δεν δέχομαι τον όρο περιφέρεια. Το έργο μου είναι η πράξη μιας νοητικής προσπάθειας. Μια έκφανση, αν θέλετε, που μπορεί κάποιος να σταθεί και να παρατηρήσει ή μία άλλου είδους εξωτική περιφέρεια.
Τι ετοιμάζεις αυτήν την περίοδο;
Τον τελευταίο χρόνο έχω ολοκληρώσει μια καινούρια σειρά 30 περίπου έργων, μεικτής τεχνικής ζωγραφικής, και κολάζ τα οποία είναι τριών διαστάσεων. Χρώματα, μοτίβα και σύμβολα από την Αραβική τέχνη, το Βυζαντινό πολιτισμό, την αρχαία και νεώτερη Ελληνική τέχνη συμπορεύονται με τα δικά μου εκφραστικά πλαστικά στοιχεία μέσα στα έργα μου. Έργα αυτής της σειράς (και όχι μόνο) θα εκτεθούν στο ιστορικό μουσείο λόγου και τέχνης «Διέξοδος», στο Μεσολόγγι. Τα εγκαίνια είναι στις 27 Σεπτεμβρίου και η έκθεση – με τίτλο «Σύμβολα» – θα διαρκέσει έως και τις 19 Οκτωβρίου.
Αφού σου ευχηθώ καλή τύχη, θέλω να κλείσουμε συνοψίζοντας τις φιλοδοξίες που τρέφεις τόσο σε προσωπικό επίπεδο, όσο συνολικά για τις εικαστικές τέχνες στον ελληνικό χώρο.
Δεν μου αρέσει να μιλάω για φιλοδοξίες, αλλά πιστεύω ότι οι άνθρωποι των τεχνών και των γραμμάτων, για να πετύχουν στο έργο τους, πρέπει να θέτουν υψηλούς στόχους και τα όνειρα τους να μην περιορίζονται σε ορθολογικά πλαίσια.
Info
Εκθέσεις:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου