Κρίση δημοκρατίας στην Τουρκία και μειονότητα στη Θράκη

 

Του Γιώργου Πεταλωτή*

O Τούρκος κυβερνητικός εκπρόσωπος, την επομένη του πραξικοπήματος, εξέπεμψε την εικόνα που του άρμοζε. Ενώπιον των Μέσων Επικοινωνίας της γείτονος έσπασε με χαρακτηριστικό νεύρο ένα μολύβι στα δύο, τονίζοντας την αποφασιστικότητα της κυβέρνησής του να επιβάλει την τάξη.

Το πάγωμα που προκάλεσε η κίνησή του ήταν μόνον η αρχή, αφού, λίγες ώρες μετά, αποδείχθηκε ότι δεν αναφερόταν τελικά μόνον σε ένα στενό πυρήνα στρατιωτικών και αστυνομικών, αλλά συλλήβδην σε όποιον εν δυνάμει αμφισβητούσε την κυριαρχία του δόγματος Ερντογάν για τη διακυβέρνηση της Τουρκίας. Χιλιάδες δικαστικούς, ακαδημαϊκούς, δασκάλους, δημοσίους υπαλλήλους. Και πολλούς αφανείς προφανώς. Υπό την έννοια αυτή, η πρόθεση επαναφοράς της θανατικής ποινής με τη νομική της τυποποίηση ως ποινή για «πολιτικά εγκλήματα» προκύπτει δυστυχώς ως λογική ακολουθία. Με τη διεθνή κοινή γνώμη να παρακολουθεί σαστισμένη και τις κυβερνήσεις να παρουσιάζουν την αμηχανία τους ως επίδειξη ψυχραιμίας. Ακόμη και η ανησυχούσα Ευρώπη μόλις δια της κ. Μέρκελ χαρακτήρισε τα μέτρα «ανησυχητικά» και σε «αντίθεση με το κράτος δικαίου».

Για τη στάση της «αριστερής» μας χώρας, μετά από αυτά, παρέλκει η αναφορά στην πλήρη αφωνία της.

Κι αν τα συμβάντα στη γείτονα χώρα για τις ηγεσίες φαντάζουν μακρινά και δυσερμήνευτα, εδώ και μέρες στη Θράκη παρακολουθούμε την εξέλιξη μιας παράλληλης εντός των συνόρων μας συμμετρικής πραγματικότητας. Πολλοί πραγματικά ανησυχούντες και προβληματισμένοι μειονοτικοί συμπολίτες μας παρακολουθούσαν τηλεοπτικά «ανατριχιάζοντας» το στρατό στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης, γνωρίζοντας πολύ καλά τις συνέπειες μιας αστάθμητης κατάστασης και της αστάθειας που δυνητικά θα επιφέρει. Κάποιοι από αυτούς, στις πριν από καιρό συζητήσεις τους, εξέφραζαν τη βεβαιότητά τους ότι η κατάσταση Ερντογάν όδευε προς αδιέξοδο παρά τη φαινομενική ευημερία, παρά την ανυπαρξία ουσιαστικής και εναλλακτικής προς εξουσία αντιπολίτευσης. Η κατάσταση στη Δικαιοσύνη περιγραφόταν, πριν το πραξικόπημα, ως πλήρως χειραγωγούμενη από το κράτος. Εξάλλου η είσοδος της Αστυνομίας στα υπερσύγχρονα κατά τα άλλα Δικαστήρια της Κωνσταντινούπολης και η σύλληψη δεκάδων Δικηγόρων μπροστά στις κάμερες αποτελούσε την οπτικοποιημένη απόδειξη περί τούτου.

Σε αντίθεση όμως με την προβληματισμένη μερίδα συμπολιτών μας μειονοτικών, παραμένουσα όμως σιωπηλή για ευνόητους λόγους, υπήρξε και η «αυθόρμητα ηρωική» και σαν έτοιμη κι αυτή από καιρό κινητοποίηση ομάδος «αγαναχτισμένων» κατά τα πρότυπα της πλατείας Συντάγματος, με επικεφαλής πρώην βουλευτές κατά καιρούς «γεφυροποιούς», οι οποίοι με πλακάτ έξω από το αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης διαμαρτυρόταν κατά των στρατιωτικών του τουρκικού ελικοπτέρου ζητώντας τα κατ' αυτούς δεόντα. Προφανώς έκδοση και ίσως και θανατική ποινή. Η διαμαρτυρία τους συνεχίζεται θορυβωδώς και οργανώνεται σιωπηλώς, με διαφορετικούς τρόπους και συνθέσεις μέχρι σήμερα και μάλιστα κλιμακούμενη. Σε αντίθεση με όσους έχουν μια κοσμική και σύγχρονη αντίληψη για τη Δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το Κράτος Δικαίου, υπάρχει κι εκείνη η μεγάλη μερίδα που είτε αδυνατεί λόγω μη εκπαίδευσης είτε της υποβάλλεται σκοπίμως η αντίληψη ότι τα μειονοτικά δικαιώματα, τα οποία πρέπει σαφώς να γίνονται σεβαστά, περνάνε και ταυτίζονται με το εκάστοτε καθεστώς της Τουρκίας ανεξάρτητα από τη δημοκρατικότητά του ή μη. Το οποίο τώρα καλούνται να υπερασπιστούν, παραβλέποντας την όποια εκτροπή των θεσμών του.

Η διαφορά των δύο μειονοτικών μερίδων, πέρα από το μορφωτικό επίπεδο που κατά τεκμήριο δημιουργεί προϋποθέσεις σφαιρικότερης αντίληψης των πραγμάτων, είναι ότι η πρώτη ως ηπιότερη, μετριοπαθέστερη, μακριά από άγονες εμπάθειες, με ευρύτερες κοινωνικές συναναστροφές και άλλη κοσμοαντίληψη, είναι σχεδόν σιωπηλή δημοσίως, άρα δεν προκύπτει η ισχυρή δημοκρατική τους πεποίθηση και αδυνατεί να περάσει τα μηνύματά της.

Η δεύτερη, δυστυχώς στην πλειοψηφία της λόγω της μορφωτικής της κατάστασης –με μεγάλη ευθύνη και της ελληνικής Πολιτείας– χειραγωγείται πιο εύκολα από όσους χρόνια τώρα επενδύουν στην απλοϊκότητά της και φυσικά πολλοί επωφελούνται από την κατάσταση αυτή. Βοηθούντων φυσικά και των τεχνητών εκατέρωθεν εθνικισμών.

Στην κατάσταση αυτή που ακόμη κι αυτές τις μέρες διαμορφώνεται έντονα, η ελληνική Πολιτεία εξακολουθεί να αδυνατεί να επιλύσει την επί χρόνια άλυτη και παραφουσκωμένη εξίσωση μεταξύ ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άσκησης κρατικής κυριαρχίας, λες και πρόκειται για ευθείες που ακόμη δεν κατάφεραν να συμπέσουν και να συνθέσουν τη δημοκρατική πραγματικότητα της περιοχής. Οι θετικές διακρίσεις κυρίως στην εκπαίδευση, εδώ και χρόνια διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για την εμπέδωση μιας σύγχρονης μειονοτικής αντίληψης, που θα μπορούσε να αξιοποιήσει κυρίως τους δεκάδες μειονοτικούς αποφοίτους ελληνικών πανεπιστημίων ως πρωτοπόρους στην εμπέδωση αυτού του πνεύματος εμπιστοσύνης. Όσοι το βιώνουμε καθημερινά μπορούμε και το στηρίζουμε.

Όσο όμως η δημοκρατική αυτή προσέγγιση νοθεύεται από μια ισχνή και πολλές φορές στρεβλή κρατική αντίληψη και κυρίως από την εκλογική εργαλειοποίηση της μειονότητας από τα κόμματα, είτε με τον ουσιαστικό αποκλεισμό μειονοτικών υποψηφίων (Ν.Δ.) και άρα γκετοποίησή της, είτε με πελατειακές επί το πλείστον επιλογές και την ένταξη «διαμαρτυρομένων γεφυροποιών» (ΠΑΣΟΚ) στα ψηφοδέλτια της Θράκης, τόσο εικόνες σαν την παρούσα θα επαναλαμβάνονται και θα ενισχύονται. Με την αυτονόητη ελπίδα να σταματήσει η αποσταθεροποίηση στη γείτονα και πολύ κοντινή μας χώρα προς όφελος όλων μας, η βασική ευχή που θα μπορούσε να αρθρωθεί σήμερα είναι να αποκατασταθεί η Δημοκρατία σε αυτήν, χωρίς αφορμές περαιτέρω κατάλυσής της, γιατί τα ανθρώπινα δικαιώματα και το Κράτος Δικαίου πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτα σε όλους τους πολίτες, παντού. Χωρίς επιλεκτικότητες και αστερίσκους. Είναι δε επιβεβλημένο να το απαιτήσουν οι ίδιοι οι πολίτες δυναμικά και δυνατά.

* Ο κ. Γιώργος Πεταλωτής είναι πρώην υφυπουργός, δικηγόρος..liberal.gr